İçindekiler
Şufa hakkı nedir?
Şufa hakkı, hisseli bir tapunun hak sahibi olan kişinin gayrimenkulü satışa koyduğu vakit diğer satın alacak kişilerden evvel hak sahibi olan partnerlerinin satın alabilmesi koşuluna denir. Yasal olarak şufa hakkı dense de birçok kişi ve halk tarafından şufa hakkına önalım hakkı da denilmektedir.
Şufa hakkının akdi ve kanuni olarak iki başka şufa hakkı yer almaktadır. Gayrimenkulün satılması durumunda satan hak sahibi, şufa hakkına sahip olan ortaklarına bu yaptığını bildirmek ve haber vermek yükümlülüğü bulunmaktadır. Hukuki bir şekilde önalım hakkı olduğunda ise bildirme yükümlülüğünü tapu sicil memurunda bulunur. Böylelikle bir mülkün satılması durumunda, şufa yani önalım hakkı sahibine, ortaklara ya da pay hakkına sahip olan kişiye ihbarname ile sorumluluğu satan kişiye ve alacak olan kişiye bağlı olmaktadır. Bu ihbarname, şufa yani önalım hakkı pay sahibine noter huzuru tarafından duyurulabilmektedir. Ayrıca şufa hakkı talebinden sonra mülk satışı ortaklara duyurulduktan sonraki 3 ay geçer ise hak düşmektedir.
Şufa hakkı nasıl kullanılır?
Gayrimenkule sahip olan bir hissedar, mülkü satmak ve hissesini bütünü ile ya da bir kısmını üçüncü şahsa satmak istiyorsa bu durumda diğer hissedarlar şufa hakkını kullanabilmektedir. Şufa hakkı hissenin satılarak başkasına devredilmesi durumunda kullanılır. Mülkün hissesini yükseltmek için satılığa konulmuş ise şufa hakkı kullanılamaz. Bunun yanı sıra hissedar hakkını satmak yerine bir yere bağışlıyor veya trampa ile devrediyor ise yine şufa hakkı kullanılamaz.
Şufa hakkından vazgeçen ve geri çekilen resmi olarak tapuya yazılı olarak vermelidir. Belli bir satılıkla şufa hakkını kullanmaktan feragat eden kişi yazılı bir şekilde satılmadan evvel ya da hemen ardından bu hakkını kullanabilir.
Hisseli gayrimenkul satılması, satıcı ya da alıcı için mülkün başka ortaklarına noter aracılığı ile duyurulmalıdır. Şufa hakkı, satan hissedara duyurulduktan sonra 90 gün içinde satışın ardından 2 senelik zamanda kullanabilir. Bu süre hak düşürmekle beraber davada gözetilmektedir. Eğer mülk noter aracılığı ile duyurulmamış ise satın alacak kişi 2 sene içinde açılan mahkemedeki davaya zaman konusunda itirazda bulunamaz.
Şufa hakkı satın alacak kişiye karşı olarak mahkeme yani dava açmak için kullanılmaktadır. Dava onay vermeden evvel davayı açan kişi satış ücretini ve satın alan kişiye olan tapu masraflarını hâkimin söyleyeceği bir yere nakil edilir.
Şufa hakkı hangi halleder kullanılır, hangi halleder kullanılmaz?
Yazımızda şufa hakkının nasıl doğacağı hakkında detaylı bilgiler verdik. Peki hangi halleder şufa hakkında bulunmamaktadır?
- Taşınırlarda esasen yasal önalım hakkı yoktur,
- Elbirliği mülkiyeti ise kat mülkiyetinde de (Kat Mül. K. m. 8) durum aynıdır,
- Mülkiyetin devri borcunu doğuran bağışlama veya trampa hallerinde önalım hakkı kullanılamaz
- Kamulaştırma ve arazi toplulaştırması hallerinde de durum böyledir.
- Artırma yoluyla yapılan satışlardan cebri artırmayla satışlarda
- Önalım hakkına konu olan payın mülkiyetinin bir hâkim kararıyla başka bir kişiye geçirildiği hallerde,
- Satım karakterinin üstün bulunmayıp bağışlama karakterinin ağır bastığı karma sözleşmelerde
- Üçüncü kişi tarafından üstlenilen karşı edimin, önalım hakkı sahibi tarafından yerine getirilmesinin mümkün olmadığı hayat boyunca irat, ölünceye kadar bakma sözleşmeleri ile önalım hakkı konusunun (payın) bir şirkete sermaye olarak konulduğu hallerde
- İki şirketin birleşmesi halinde Paylı mülkiyete konu olan taşınmazın bir bütün olarak veya bunun belirli bir kısmının devredildiği hallerde de, devre bütün paydaşlar oybirliğiyle karar verdikleri takdirde, önalım hakkı ileri sürülemez.
- Vakıf kurma işleminde,
- Mirasın geçmesi ve paylaşımında, mirastan feragat vs. gibi miras hukukuna ilişkin amaçların ağır bastığı durumlarla,
- Paydaşın payını, çocuklarına, karı veya kocasına ya da bir hısımına devretmesi halinde şeklen bir satış sözleşmesi bulunsa bile, gerçekte satıştan başkamiras hukukuna ilişkin amaçlar veya bağışlama bulunan hallerde,
- Paylı mülkiyete konu taşınmazın paydaşlar arasında fiilen taksim edilipte kullanılan bir kısmının verilmiş olduğu paydaş tarafından üçüncü bir kişiye satılması halinde de önalım davası açılamaz.
- Tapuya kayıtlı olmayan taşınmazlarda önalım hakkı kullanılamaz.
- İntifa hakkı tesisi ile konut hakkı tesisinde,
- Son olarak eşyayı kullanma borcu doğuran adi kira, ürün kirası gibi ilişkilerde de satım söz konusu olmadığı için şufa hakkı kullanılamaz.
Şufa hakkı nasıl önlenir, engellenir?
Önalım hakkı, bir mülkün satışta olması ve alıcının alması durumunda, onu başka ortaklara göre ayrıcalıklı satın alma hakkı şeklinde bilmekteyiz. Yasal olarak şufa yani önalım hakkı, anlaşma ile yapılan önalım hakkı şeklinde ikiye çeşittir. Şufa hakkının kullanılması ve geçerli çözümlerin olabilmesi için mahkemenin belirlediği şekilde ve zamanda yapılması lazım. Aksi halde bu şufa hakkının varlığı sadece belgede yer almaktadır.
Bu anlamda onayın şufa hakkını kullanma konusunda karar kılınması durumunda, bu hakkını kullanarak kararın belirlediğini duyurmak zorundadır. Şufa hakkı konusunda eğer aksi olup kullanamaması durumunda onay oluşursa, bu yasanın tekrar kararın belirlediği şekilde duyurması gerekmektedir. Bu anlamda şufa hakkı engelleme ayrıntısı kullanılan zamana bağlıdır. Bu zaman ise bahsedildiği gibi 3 aylık bir süredir.
Bunun yanı sıra şufa hakkı mahkemenin sunduğu zaman içerisinde yani 3 aylık bir sürede kullanılması gerekmektedir. Aksi bir durumda belirtilen bu zamanın bitmesi ile beraber konu şufa hakkını bir daha kullanamaz. Bu zamanın bitip bitmediğini hakim aracılığı ile gözetilmektedir. Her şey ve şufa hakkının engellemesi tamamen süreye bağlıdır.
Şufa hakkı süresi kaç yıldır? Şufa hakkı ne zaman kullanılır, biter?
Davaya konu payı devir alan üçüncü kişi alıcı ya da payı satan satıcı yapılan pay satışını diğer paydaşlara noter vasıtası ile bildiriyor. Dava açmayı planlayan alıcının kendisine davaya konu payın devir alındığının bildirildiği tarihten itibaren 3 ay içerisinde ve her durumda satışın yapıldığı tarihten itibaren 2 yıl içerisinde dava açarak öncelikli alma hakkını kullanmak istediğini bildirmesi gerekiyor. Bu süreler içerisinde dava açılarak ön alım hakkının kullanılmaması halinde bu haktan vazgeçildiği kabul ediliyor.
Bu yazımızda şufa hakkı hakkında detaylı bilgiler verdik. Konu hakkında soru, sorun ya da görüşlerinizi yorum bölümümüzden dile getirebilirsiniz.
DİĞER ŞUFA HAKKI HABERLERİNİ ÖNCE SİZE GÖNDERELİM!
Devlette.com, şufa hakkı konusunda tüm yeni haberleri ve duyuruları çok yakından anlık olarak takip etmektedir ve bu bildiriler ilk olarak bu sitede yayınlanmaktadır. Bu nedenle devlette.com'un yayınladığı haberleri takip etmeniz ve hızlı adım atmanız yararınıza olacaktır. Devlette.com'dan yapılan şufa hakkı duyurularını ve haberlerini en önce siz almak istiyorsanız aşağıdaki kanallardan bize abone olabilirsiniz.
E-posta adresinizi yazın :