Özel Tüketim Vergisi (ÖTV) Nedir, Ne Demektir?

Özel Tüketim Vergisi yani bilinen kısaltımı ile ÖTV, belli ürün ya da malların üstünden kesilmiş ya da oranlı bir şekilde alınan bir çeşit masraf keseneğidir. İlk önce AB ile bütünleşme sınırında yapılan yasa ayrıkları ile gündeme gelmiştir. Daha sonra tekrar aynı şekilde 2002 tarihinde 4760 numaralı yasa ile onay verilmiş ve yürürlüğe girmiştir. AB’de bu verginin yapılmasındaki sebep, kazanç elde etmenin yanı sıra sosyal yarar kazanmaktır. Bu sebeple Özel Tüketim Vergisi, lüks olan araba, mücevher, kürk gibi, sağlığa zarar veren sigara, alkol gibi, çevreye zarar veren benzin, gaz gibi çeşitli ürünlere uygulanmaktadır.

Özel Tüketim Vergisi, Katma Değer Vergisi gibi her ürünün ticaretinde gerçekleşmez. Ürünün dışarıdan gelmesi ya da üretilen ürünün ilk alıcısına verilmesi sebebi ile Özel Tüketim Vergisi işlenir. Motorlu araçlarda son müşteri ismine Özel Tüketim Vergisi verilir. Verginin değeri dışarıdan gelen ve ilk müşteriler için geçerlidir.



ÖTV esasen, 1950’li tarihlerinde başlamış ve uzun süre kullanılan İstihsal Vergisi olarak bilinen vergidir. Yasaya ilaveten 4 farklı tarifede bulunan malların vergilendirilir. 1 numaralı tarife, benzin ve yağ çeşitleridir. Geçmiş Benzin Kullanma Vergisi yerine 2 numaralı tarife, araçlar vergisidir. Geçmiş Araç Alma Vergisi yerine ise 3 numaralı tarife olan, tütün ve alkol çeşitleri vergisi. Geçmiş Ek KDV yerine ise 4 numaralı olan tarife, beyaz eşyalar ve çeşitleri vergisi. Geçmişte Lüks KDV olarak kullanılırdı.

Özel Tüketim Vergisi, yalnızca belli ürün takımlarının vergilendirildiği, tek seviyeli, az adet sorumlusu olarak, yönetimi basit bir vergi şeklinde bilinirdi. Tüketimi azalmak istenen ürünler veya gelir getirisi göz önüne bulundurularak belli ürünler için yapılan bir vergi çeşididir. Bundan dolayı KDV gibi karışık bir vergi türü değildir. Kısaca Özel Tüketim Vergisinin özelliklerine maddeler halinde bakalım.

  • Tek seviyeli vergi olması,
  • Yönetilmesi basit,
  • Boyutu limitli,
  • Ürün tanımı tek biçimdir,
  • Geliri daha fazladır,
  • Finansal ve sosyal politikaların yapılmasında önemlidir.
  • Diğer vergilere göre adil bir vergi olması özellikleri arasındadır.

Özel Tüketim Vergisi (ÖTV) Ne Zaman Gelmiştir?

ÖTV, 1 Ağustos 2002 yılında yürütmeye giren vergidir. Birkaç ay sonra 16 yaşına girecek. Türk vergi kanununda; kurumlar vergisi 69 yaşında, kazanç vergisi 68 yaşında, intikal ve miras vergisi 59 yaşında, mühür vergisi ise 48 yaşındadır. ÖTV ise bu vergilerin yanında çocuk diyebiliriz. Yalnızca kısa zamanda, abisi yaşında olan KDV 33 yaşında olarak en fazla gelir getiren vergiler içerisinde yer almaktadır.

Özel Tüketim Vergisi boyutundaki ürünler ilk kez ÖTV ile keseneğindeki ürünler değildi. Bunlar üstünde daha evvel de türlü vergiler olarak işlem görmüştü. Bu konuda Özel Tüketim Vergisinin, elden vergi boyutunda KDV ile uygulanan arıtma hareketinin ikinci adımı olarak bilinmektedir.

Tarihte ÖTV

Aslen Özel Tüketim Vergisi, özgür bir verginin başlatılması ve uygulanması için ilk kez 1990 tarihinde çalışmalara yer verilmişti. Bildiğiniz üzere Türkiye ve AB arasında yer alan ilişkileri yapan 1973 zamanında katma prosedürüne uygun, iktisadi alanlardaki sorumluluklarımızın önceliğinde Gümrük Birliği bulunmaktaydı. GB yasalarına uygun AB ve EFTA yani Avrupa Serbest Ticaret Birliği üyesi olan devletlerden uygulanacak sanayi malını dışarıdan gelen gümrük vergisi ve eşit müessir vergiler (buna örnek olarak toplu konut fonu diyebiliriz) yapılmayacaktı. Üçüncü devletlerden yapılacak dış alım da topluluğun paydaş gümrük prospektüsündeki ölçümler mütedavil olacaktı.

Bu hal, o zamanlarda dış alım patlaması ile karşılanabileceği kaygılarını gündeme getirmişti. Buna ilaveten dış alım ile alınan bütün temettülerinde de mutlak bir gerileme olacaktı. Bunun ödünlemesi için KDV haricinde yeni olan bir vergi ortaya çıkması gündeme geldi. Böylelikle bir taraftan dış alım duraklayıp ödemeler dengeli olacak, diğer taraftan da para olarak ek kaynak alınacaktı. Bu eserde bir vergi, AB buyruklarında da bulunmaktaydı. Tütün ürünleri, petrol ve alkollü içkiler gibi ortak bir kullanım vergisi olarak Özel Tüketim Vergisi yürütmesi gündeme gelmişti.

Dış alım fazla olan ürünlerin içerdiği ilk ÖTV yasası, 1993 tarihinde Türkiye Büyük Millet Meclisine sunuldu. Fakat 24 Aralık 1995 yılında uygulanan seçimler doğrultusunda bu yasa gündeme gelse de düşmüş oldu.

ÖTV yasasının başlamama sebebi ile türlü fon, vergi ve hisselerde yükselme görülen düzenlemeler yapıldı. Daha sonra Özel Tüketim Vergisinden beklenen hedef bu suretle uygulanmaya çalışıldı. 2002 tarihi geldiğinde 57. Devlet ÖTV’nin yürürlülüğe girmesi onaylandı. Kurum ve devlet kuruluşlarının son düşünceleri çerçevesinde olgunlaşan yasa, 17 Mayıs günü 2002 yılında Türkiye Büyük Millet Meclisine sunuldu. 24 Mayıs günü 2002 yılında Bütçe ve Plan Komisyonu, 6 Haziran günü 2002 yılında da Genel Kurul onanan 4760 numaralı ÖTV Yasası 12 Haziran günü 2002 yılında ve 24783 numaralı resmi gazetede yayınlanarak geçerli oldu. 1 Ağustos günü 2002 yılından bu yana ÖTV uygulaması devam etmektedir.

Özel Tüketim Vergisi Hangi Ülkelerde Vardır?

Özel Tüketim Vergisi ülkemizde 2002 yılından bu yana yürürlükte olan bir vergidir. Bu vergi sadece ülkemizde bulunmaktadır. Ancak çeşitli Avrupa ülkelerinde de özel tüketimin çeşitli vergi alanlarında vergilendirildiğini görebiliriz. Fakat ülkemizde uygulama alanı oldukça geniş tutulmuştur ve bu sebepten Dünyada başka bir ülkede bu tarzda bir vergilendirmenin olmadığını dile getirebiliriz.

Bu yazımızda Özel Tüketim Vergisi nedir, hangi ürünlerde vardır, ne zaman çıkmıştır, başlamıştır gibi özel tüketim vergisi hakkında detaylı bilgiler sunduk. Konu hakkında soru, sorun ya da görüşlerinizi yorum bölümümüzden dile getirebilirsiniz.


DİĞER VERGİ HABERLERİNİ ÖNCE SİZE GÖNDERELİM!

Devlette.com, vergi konusunda tüm yeni haberleri ve duyuruları çok yakından anlık olarak takip etmektedir ve bu bildiriler ilk olarak bu sitede yayınlanmaktadır. Bu nedenle devlette.com'un yayınladığı haberleri takip etmeniz ve hızlı adım atmanız yararınıza olacaktır. Devlette.com'dan yapılan vergi duyurularını ve haberlerini en önce siz almak istiyorsanız aşağıdaki kanallardan bize abone olabilirsiniz.