Katılım bankacılığı nedir, ne değildir?

Son dönemde katılım bankacılığı alanında yapılan önemli yatırımlar, Ziraat Katılım Bankası ve Vakıf Katılım Bankası’nın açılması, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve finans sektörünün önemli isimleri tarafından yapılan açıklamalar katılım bankacılığı nedir, katılım bankacılığı ne değildir, katılım bankacılığı tanımı, katılım bankaları nasıl çalışır gibi soruları popüler kıldı. Katılım bankacılığı kavramını gelin beraber, detaylı bir şekilde ele alalım.

Katılım Bankacılığı Nedir? Katılım Bankacılığı Ne Demektir?

Katılım Bankacılığı, faizsizlik prensibine göre çalışan, bu prensibe uygun her türde bankacılık faaliyetini gerçekleştiren, kar ya da zarara katılma ilkesine göre fon toparlayıp, ticaret, ortaklık ile finansal kiralama gibi yöntemleri kullanarak fon kullandırması yapan bir bankacılık modelidir. Katılım Bankaları ise mali sektörde faaliyet göstermekte olan, reel ekonomiyi finanse eden ve bankacılık hizmetleri sunan kuruluşlara denilmektedir. İsimlerinde bulunan “katılım” sözcüğü yapmış oldukları bankacılık çeşidinin kar ve zarar prensibi temeline dayanmasından dolayı kullanılmaktadır. Katılım bankaları müşterilerinden toplamış oldukları fonları faizsiz finansman prensipleri dahilinde ticaret ve sanayi gibi yatırım alanlarında değerlendirerek, sonuçta çıkacak olan kar yada zararı tasarruf sahipleri ile paylaşmaktadırlar.

Katılım bankacılığında en önemli husus “faizsizlik prensibi” dahilinde çalışmalarıdır. Kredi talep eden müşterilerine anaparayı direkt ödemek yerine, müşterinin ihtiyaç duyduğu malı peşin olarak alıp kendilerine vadeli satmak, kiralamak yada iş sahibiyle proje bazında ortaklık oluşturarak müşterilerinin ihtiyaçlarına cevap verirler. Bu yönteme leasing de denilmektedir.

Faiz, ödünç verilmiş olan anaparanın üzerine daha önceden miktarları belirlenmiş sabit bir fazlalıkla geri ödenmesi sonucu doğmaktadır. Klasik bankalar müşterilerinden daha önce belirlenmiş miktarlarda faiz oranı karşılığında para toplarken, katılım bankalarında ise toplanan fonlar için belirli bir gelir taahhüdünde bulunulmaz. Bunun yanında katılım bankaları anaparanın bile garantisini müşterilerine sunmazlar.

Katılım Bankacılığı Nasıl Ortaya Çıktı?

Dünya nüfusunun %23’ü kadar insan islam dinine mensup olarak yaşamını sürdürmektedir. Dinimizde faizin haram olarak bilinmesi neticesinde faiz hassasiyeti bulunan kişilerin tasarruflarını değerlendirebilmesi ve finansman ihtiyaçlarını giderebilmesi için bir alternatif gerekmekteydi. Bu anlamda ilk olarak 1963 yılında Mısır’da kurulan Mit Ghamr Tasarruf Bankası kurulmuş ve diğer Müslüman nüfusa sahip olan ülkelerde de bu bankacılık anlayışı hızla büyümüştür. Özellikle islami kesimdeki insanların ilgi gösterdiği bu bankacılık çeşidine diğer ihtiyaç sahiplerinin de yönelmesi olasıdır. Ülkemizde de ilk olarak Albaraka Türk, “faizsizlik prensibi” esas alınarak kurulmuştur. Daha sonra bunu Ziraat Katılım Bankası ve Vakıf Katılım Bankası takip etmiş olup, diğer finans kuruluşları da bu alanda faaliyet göstermek için hızla çalışmalar yaptıkları bilinmektedir.

Katılım Bankacılığı Güvenli Mi?

Katılım Bankaları faizsiz kazanç mantığı güderek çalışsalar da, gelir elde etme zorunlukları bulunmaktadır. Kimse parasının karşılığında bir getiri olmadan parasını riske atmak istemez. Yani müşteriler diğer bankalarda olduğu gibi katılım bankalarından da anaparalarının üzerine bir gelir talep ederler. Bu gelir paraya değil, bir mal alım satımına konu olduğu için islam din otoritelerinden alınan fetvalardan hareketle faizsiz kazanç olarak nitelendirilir. Katılım bankalarından elde edilen kazanç diğer bankaların vermiş olduğu faiz oranları ile genellikle doğru orantılı olsa da önceden kesin bir rakam söylenemez ve kar ile zarar oluştuğunda net rakam ortaya çıkar. Katılım bankaları riskleri her ne kadar minimize etseler de bir risk söz konusudur. Ancak katılım bankalarında bulunan mevduatlar da diğer banka mevduatlarında olduğu gibi 100.000 TL’ye kadar TMSF güvencesi altında olup, BDDK tarafından denetime tabi tutulması sisteme olan güvenli kati suretle arttırmaktadır.

Katılım Bankaları Hangi Hizmetleri Verirler?

Katılım bankaları diğer ticari bankalardan mevduatın toplanması, değerlendirilmesi ve sağladıkları getiri bakımından farklılık göstermekle birlikte, katılım bankaları; özel cari hesaplar, teminat mektubu verme, akreditif açılması, çek karnesi verilmesi, çek ve senetlerin tahsile alınması, ihracat akreditiflerinin ihbar ve teyit edilmesi, seyahat çeki verilmesi, döviz alım satım işlemleri, yurt içi ve yurt dışı havale ve transfer işlemleri, kredi kartları, telefon, elektrik, doğalgaz ve su faturası tahsilatları, sosyal güvenlik ve vergi ödemelerine aracılık edilmesi, alternatif hizmet kanalları (ATM, telefon bankacılığı, internet bankacılığı,..) gibi sayısız hizmeti sunmaktadırlar.

Katılım Bankacılığının Geleceği

Uluslararası denetim ve danışmanlık firması olan Ernst & Young ülkemizde katılım bankacılığının aktif büyüklüğünün önümüzdeki üç dört sene içerisinde 100 milyar dolar seviyelerine çıkabileceğini belirtti. Yapılan çalışmalar ve ülkemizde bulunan faizsizlik prensibini kullanmaya yatkın olan insanların bir hayli fazla olması katılım bankacılığının gelecekte çok daha iyi noktalara ulaşacağını gösteriyor.

Katılım Bankacılığı Helal Mi, Haram Mı, Caiz Mi?

Diyanet İşleri Başkanlığı Din İşleri Yüksek Kurulu Başkanı Hüseyin Karapınar,  katılım bankacılığı helal midir, katılım bankacılığı haram mıdır, katılım bankacılığı caiz mi yapmış olduğu programda detaylı olarak değinmiş.

Katılım bankacılığı nedir, katılım bankacılığı tanımı, katılım bankaları güvenli mi, katılım bankacılığının tarihçesi, katılım bankaları nasıl çalışır ve katılım bankacılığı hakkında merak edilenlere bu haberimizde yer verdik. Konu hakkında soru, sorun yada görüşlerinizi yorum bölümünden dile getirebilirsiniz.

DİĞER KATILIM BANKASI HABERLERİNİ ÖNCE SİZE GÖNDERELİM!

Devlette.com, katılım bankası konusunda tüm yeni haberleri ve duyuruları çok yakından anlık olarak takip etmektedir ve bu bildiriler ilk olarak bu sitede yayınlanmaktadır. Bu nedenle devlette.com'un yayınladığı haberleri takip etmeniz ve hızlı adım atmanız yararınıza olacaktır. Devlette.com'dan yapılan katılım bankası duyurularını ve haberlerini en önce siz almak istiyorsanız aşağıdaki kanallardan bize abone olabilirsiniz.