Cezai ehliyeti nedir, kaç yaşında başlar biter?

Hukuksal bir terim olarak duyduğumuz ve insani konuları kapsayan Cezai ehliyet konusuna dair sizler için detaylı bir içerik hazırladık. Bu içeriğimizde şu ana başlıklar üzerinden hareket edeceğiz:

• Cezai Ehliyet Nedir?
• Cezai Ehliyet Kaç Yaşında Başlar ve Biter?
• Cezai Ehliyeti Olmayanlar Kimlerdir?
• Cezai Ehliyet Raporu Nasıl Alınır?

Şeklinde bir sıralama yapabiliriz.

Cezai Ehliyet Nedir, Ne Demektir?

Ceza ehliyeti olarak da karşımıza çıkan bu ehliyet, ceza hukuku açısından değerlendirilir ve bir kişinin işlediği suçtan dolayı sorumlu tutulması ve alacağı cezayı karşılayabilmesi yönünde bir ehliyettir. Kişinin sorumlu tutulabilmesi için bu ehliyetinin olması gerekir. Yani yaş ve algılama yeteneği, yönlendirme yeteneği ile ön plana çıkmaktadır. Tabi burada şunu söylemek gerekiyor. Kusuru olmayan ve kusurlu sayılmayan kişiler suç olsa dahi cezalandırılmamaktadır. 12 yaşını doldurmamış çocuklar ve akıl hastaları için bu durum biraz daha farklıdır. Çünkü 12 yaş altı ve akıl hastaları bireyler cezai ehliyete sahip değildir.

Cezai Ehliyet Kaç Yaşında Başlar ve Biter?

Yaş sınırı pek çok ülkeye göre farklılık göstermektedir. Bu yüzden farklılıkların alt ve üst sınırları üzerinden değerlendirme yapılmaktadır. 7 ile 21 yaş arasında ülkelerden ülkeye değişen bu ehliyet, pek çok açıdan değişmektedir. Türk Ceza Kanunu tarafından söylenen sınır, görev ve yargılama usüllerine göre kişinin 12 yaşından küçük olması ile başlar. Yani kişi 12 yaşından küçük ise kovuşturma yapılmaz ve ceza verilmez. Ama tabi işlenen suçun da önemine bakılır burada. Şayet söz konusu suç işlenen sırada kişi 12 ile 15 yaş arasında ise suçun anlamını ve sonuçlarını kavrayabilme yeteneğine sahip olmadığı araştırılır. Bu sonuçlara göre de kişiye ceza uygulama yöntemine gidilir.

Kişi 15 yaşını bitirmiş ve 18 yaşını bitirmemiş ise dürtü kontrolü üzerinde bir çalışma yapılır. Yetersiz dürtü kontrolü olması sebebiyle verilecek olan ceza değişken olmaktadır. Bu yüzden kişiye verilecek olan ceza suç ağırlaştırılmış müebbet hapis cezasını gerektirdiği takdirde 18 yıldan 24 yıla kadar verilebilir. Müebbet hapis cezasını gerektirdiği takdirde 12 yıldan 15 yıla kadar hapis cezası verilebilir. Diğer cezaların üçte biri indirilir ve bu hâlde her fiil için verilecek hapis cezası on iki yıldan fazla olamaz.

Cezai Ehliyet Başlangıçları Farklı Ülkelerde Nasıl?

Farklı ülkelerdeki durumları merak ediyorsanız, aşağıda yer alan cezai ehliyet yaşlarına göz atabilirsiniz.

• Ceza ehliyetini 7 yaşından başlatan ülkeler: Avustralya (Tazmanya), Bangladeş, Kıbrıs, Gana, İrlanda, Ürdün, Kuveyt, Lübnan, Pakistan, Sudan, Suriye.
• Ceza ehliyetini 8 yaşından başlatan ülkeler: Sri Lanka, İskoçya.
• Ceza ehliyetini 9 yaşından başlatan ülkeler: Irak, Filipinler.
• Ceza ehliyetini 10 yaşından başlatan ülkeler: Avustralya (birçok eyaleti), Nepal, Yeni Zelanda, Nikaragua, İngiltere.
• Ceza ehliyetini 12 yaşından başlatan ülkeler: Kanada, Kore, Uganda, Türkiye.
• Ceza ehliyetini 13 yaşından başlatan ülkeler: Cezayir, Çad, Fransa, Polonya, Tunus.
• Ceza ehliyetini 14 yaşından başlatan ülkeler: Bulgaristan, Çin, Almanya, Macaristan, İtalya, Japonya, Libya, Romanya, Rusya, Vietnam, Yugoslavya.
• Ceza ehliyetini 15 yaşından başlatan ülkeler: Danimarka, Mısır, Finlandiya, Norveç, İzlanda, Peru, Sudan, İsveç.
• Ceza ehliyetini 16 yaşından başlatan ülkeler: Arjantin, Azerbaycan, Bolivya, Şili, Küba, Portekiz, İspanya, Ukrayna.
• Ceza ehliyetini 18 yaşından başlatan ülkeler: Belçika Kolombiya, Panama, Peru. (Dougles vd, 1992)

Cezai Ehliyeti Olmayanlar Kimlerdir?

Yukarıda saydığımız yaş özelliklerinde olanlar için (12 yaş ve altı) cezai ehliyet yoktur. Bununla beraber işlenen suçun niteliğini ve sonuçlarını kavrayamayacak bir akıl hastalığı durumu var ise yine kişinin cezai ehliyeti yoktur. Yani özetle 12 yaşından küçükler için ve akıl hastaları için cezai ehliyet yoktur. Bu konuda sürekli testler yapılır ve kişinin akıl sağlığı ve muhakeme yeteneği yerinde değil ise cezai ehliyeti olmadığına dair bir rapor hazırlanır.

Cezai Ehliyet Raporu Nasıl Alınır?

Cezai ehliyet raporu almak için akıl hastalıkları konusunda uzman kişilerin testlerine başvurulur. Bir suçlunun akıl hastası olup olmaması ceza konusunda büyük önem taşımaktadır. Akıl hastalığı ile ilgili olarak yapılacak her çalışma, kişinin cezai ehliyetine yansıyacağı için sürecin zayıf olması, güçlü olması ve şiddetli olması gibi unsurlar da göz önünde bulundurulur. Bu yüzden cezai ehliyet raporu almak için akıl hastanelerinden rapor almanız ve bu raporun onaylanması gerekmektedir.

DİĞER CEZAİ EHLİYET HABERLERİNİ ÖNCE SİZE GÖNDERELİM!

Devlette.com, cezai ehliyet konusunda tüm yeni haberleri ve duyuruları çok yakından anlık olarak takip etmektedir ve bu bildiriler ilk olarak bu sitede yayınlanmaktadır. Bu nedenle devlette.com'un yayınladığı haberleri takip etmeniz ve hızlı adım atmanız yararınıza olacaktır. Devlette.com'dan yapılan cezai ehliyet duyurularını ve haberlerini en önce siz almak istiyorsanız aşağıdaki kanallardan bize abone olabilirsiniz.